Ασφαλιστική εταιρεία προειδοποιεί για τους κινδύνους των ηλιακών καταιγίδων

Με τη συχνότητα των ηλιακών καταιγίδων να αυξάνεται, καθώς ο Ήλιος εισέρχεται σε μια περίοδο αυξημένης δραστηριότητας, η γερμανική ασφαλιστική εταιρεία Allianz εκτιμά ότι οι υλικές ζημιές από ένα τέτοιο συμβάν θα μπορούσαν να υπερβούν το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια.

Ο Ήλιος είναι γνωστό ότι ακολουθεί έναν ενδεκαετή κύκλο, με την επόμενη φάση έντονης δραστηριότητας να αναμένεται να ξεκινήσει το 2012-2013.

Στις φάσεις αυξημένης δραστηριότητας, διαταραχές στο μαγνητικό πεδίο του Ήλιου προκαλούν εκρήξεις (ηλιακές εκλάμψεις ή εκτινάξεις στεμματικού υλικού), στις οποίες δισεκατομμύρια τόνοι διάπυρου υλικού εκτινάσσονται στο Διάστημα με ταχύτητες γύρω στο 1,5 εκατομμύριο χιλιόμετρα την ώρα.

Αν βρεθούν στην πορεία της Γης, τα σωματίδια αυτά αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη και προκαλούν τις λεγόμενες γεωμαγνητικές καταιγίδες, οι οποίες μπορούν να καταστρέψουν δορυφόρους, να διαταράξουν τις ραδιοεπικοινωνίες και να κάψουν τους μετασχηματιστές στα δίκτυα ηλεκτροδότησης.

Η αλληλεπίδραση των σωματιδίων αυτών με το γήινο μαγνητικό πεδίο ευθύνεται εξάλλου για το βόρειο και το νότιο σέλας, το οποίο εξαπλώνεται σε μεγαλύτερες περιοχές και γίνεται φωτεινότερο έπειτα από ηλιακές καταιγίδες.

Τι ευρύ κοινό μπορεί βέβαια να αγνοεί τους πρακτικούς κινδύνους, ωστόσο οι ασφαλιστικές εταιρείες έχουν κάθε λόγο να τους εξετάζουν. Σύμφωνα με την έκθεση της Allianz, το κόστος των μπλακάουτ και των υλικών ζημιών θα μπορούσε να ξεπεράσει το ένα τρισ. δολάρια στη χειρότερη περίπτωση.
«Σε αυτή τη φάση εισερχόμαστε σε μια περίοδο άσχημου διαστημικού καιρού» σχολιάζει στο Reuters ο Τζιμ Ουάιλντ, ειδικός στη φυσική του ηλιακού πλάσματος στο Πανεπιστήμιο του Λάνκαστερ στη Βρετανία.

«Η κατάσταση είναι σοβαρή, αν φανταστεί κανείς ότι μπορεί να κοπεί για ολόκληρες εβδομάδες ή και μήνες το ηλεκτρικό ρεύμα σε ένα μεγάλο τμήμα μιας χώρας ή μιας ηπείρου» λέει.

Γεωμαγνητικές καταιγίδες με σοβαρές συνέπειες έχουν εξάλλου καταγραφεί στην πρόσφατη ιστορία. Το 1989, περίπου έξι εκατομμύρια άνθρωποι έμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα για μέρες λόγω καταιγίδας που κατέστρεψε το δίκτυο ηλεκτροδότησης.

Και ο κίνδυνος αυξάνεται από το γεγονός ότι οι καταιγίδες αυτές δεν είναι δυνατό να προβλεφθούν μέρες νωρίτερα. Όπως εξηγεί ο Δρ Ουάιλντ, οι διαθέσιμοι δορυφόροι μπορούν σήμερα να μεταδώσουν προειδοποιήσεις περίπου μία ώρα πριν.

Αυτό συμβαίνει επειδή η έκρηξη μπορεί να συμβεί σε μια περιοχή της επιφάνειας του Ήλιου η οποία δεν είναι ορατή εκείνη τη στιγμή από τη Γη. Οι συνέπειες γίνονται ορατές έπειτα από δύο με τρεις μέρες, όταν φτάσει στον πλανήτη η καταιγίδα των φορτισμένων σωματιδίων.

Δεδομένου ότι η μελέτη του διαστημικού καιρού δεν μετρά πάνω από μισό αιώνα ζωής, ακόμα δεν υπάρχει διεθνές, συντονισμένο κέντρο παρακολούθησης, όπως συμβαίνει με τον γήινο καιρό.

Μικρή πρόοδος έχει σημειωθεί από το 1859, όταν ο Άγγλος αστρονόμος Ρίτσαρντ Κάρινγκτον παρατήρησε μια έκρηξη λευκού φωτός στον ηλιακό δίσκο -ήταν η πρώτη επιστημονικά καταγεγραμμένη ηλιακή έκρηξη.

«Αυτό που δεν γνώριζαν τότε» σχολιάζει τώρα ο Δρ Ουάιλντ, «ήταν ότι δύο με τρεις μέρες αργότερα μπορούσε κανείς να δει το βόρειο σέλας στο Περού και όλο το τηλεγραφικό σύστημα δεν λειτουργούσε λόγω της γεωμαγνητικής δραστηριότητας».

Σύμφωνα επίσης με την έκθεση της Allianz, μια ηλιακή καταιγίδα παρόμοιας έντασης με αυτή του 1859 θα προκαλούσε εκτεταμένες βλάβες στα δίκτυα ηλεκτροδότησης.

Newsroom ΔΟΛ