Αέρια από το έδαφος της Αρκτικής, νέα απειλή για το κλίμα

Τεράστιες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες παραμένουν παγιδευμένες στο μόνιμα παγωμένο έδαφος της αρκτικής τούνδρας, έχουν αρχίσει να διαρρέουν στην ατμόσφαιρα, όπου θα επιταχύνουν και θα επιδεινώσουν την παγκόσμια θέρμανση σε ένα είδος φαύλου κύκλου, προειδοποιεί διεθνής ερευνητική ομάδα.

Το ένα τέταρτο της ξηράς στο Βόρειο Ημισφαίριο παραμένει μόνιμα σε θερμοκρασία κάτω από τους μηδέν βαθμούς Κελσίου, οπότε η νεκρή οργανική ύλη δεν αποσυντίθενται και σταδιακά συσσωρεύεται στο υπέδαφος εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

Όταν η θερμοκρασία ανέβει, μικρόβια του εδάφους διασπούν τα οργανικά υλικά και απελευθερώνουν διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο, τα δύο βασικότερα αέρια του θερμοκηπίου.

Σε ένα είδος φαύλου κύκλου, ή «κύκλο θετικής ανάδρασης» όπως τον ονομάζουν οι επιστήμονες, τα αέρια που εκλύονται από το έδαφος επιδεινώνουν την κλιματική αλλαγή, η οποία με τη σειρά της επιδεινώνει εκ νέου την έκλυση αερίων.

Το φαινόμενο αυτό δεν έχει ληφθεί υπόψη στις εκτιμήσεις του ΟΗΕ για την εξέλιξη της παγκόσμιας θέρμανσης.

Όμως η διαδικασία έχει ήδη ξεκινήσει σε αρκετές περιοχές της τούνδρας και στην περίμετρο λιμνών που έχουν αρχίσει να λιώνουν, προειδοποιούν οι ερευνητές.

Σε πρόσφατο βίντεο, η Κέιτι Ουόλτερ Άντονι του Πανεπιστημίου της Αλάσκα στο Φέαρμπανκς κατέγραψε εκπομπή μεθανίου στο οποίο μπορούσε να βάλει φωτιά. Σε άλλες περιοχές της τούνδρας, τα δέντρα έχουν αρχίσει να γέρνουν λόγω της τήξης του πάγου στο υπέδαφος.

Το ανησυχητικό είναι ότι μεγάλο μέρος των αερίων είναι μεθάνιο, το οποίο είναι 25 φορές πιο δραστικό από το διοξείδιο του άνθρακα ως αέριο του θερμοκηπίου.

Σύμφωνα με τη νέα μελέτη, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature, η διαρροή αερίων από την τούνδρα αποτελεί σημαντικότερο παράγοντα για την κλιματική αλλαγή από ό,τι η αποψίλωση των δασών σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τις επόμενες τρεις δεκαετίες, υπολογίζει η ερευνητική ομάδα, η τούνδρα θα απελευθερώσει 45 δισεκατομμύρια τόνους άνθρακα, περίπου όσο απελευθερώνει σε μια πενταετία η καύση ορυκτών καυσίμων.

Μέχρι το 2100, τα αέρια από την αρκτική τούνδρα θα φτάσουν τα 300 δισεκατομμύρια τόνους, ποσότητα «1,75 έως 2,5 φορές μεγαλύτερη από ό,τι είχε εκτιμηθεί».

Και αυτό θα σήμαινε ότι η άνοδος της θερμοκρασίας σε παγκόσμιο επίπεδο θα συνέβαινε «20 με 30 τοις εκατό ταχύτερα».

Τη μελέτη στο Nature υπογράφουν 41 ερευνητές του Ερευνητικού Δικτύου Άνθρακα Πέρμαφροστ, οι οποίοι συναντήθηκαν το καλοκαίρι για να συγκεντρώσουν τα ευρήματά τους.

Η διαφορά σε σχέση με προηγούμενες έρευνες ήταν ότι οι ερευνητές έλαβαν υπόψη τις αποθέσεις άνθρακα σε βάθος άνω του ενός μέτρου, οι οποίες δεν είχαν συνεκτιμηθεί σε παλαιότερους υπολογισμούς.

«Σύμφωνα με την τελευταία εκτίμηση, υπάρχουν περίπου 18,8 εκατομμύρια τετραγωνικά χιλιόμετρα βορινών εδαφών τα οποία συγκρατούν 1.700 δισεκατομμύρια τόνους οργανικού άνθρακα».
Η έρευνα δημοσιοποιείται λίγο μετά την έναρξη της νέας συνόδου του ΟΗΕ για το κλίμα, η οποία πραγματοποιείται στο Ντέρμπαν της Νοτίου Αφρικής με μικρή πιθανότητα επιτυχίας.

Newsroom ΔΟΛ, με πληροφορίες από Associated Press